به گزارش مشرق، دهان محل ورود انواع مواد غذایی است به همین دلیل شاید زخم‌های آن نیاز به مراقب بیشتری داشته باشند تا لذت طعم خوب غذاها را از دست ندهیم.

آفت ها یکی از رایج‌ترین مشکلات دهان محسوب می شوند. این زخم ها به طور معمول اندازه ای در حدود ۵ میلیمتر دارند و به رنگ سفید دیده می شوند. برخلاف تبخال های دهان، آفت ها واگیردار نیستند و به طور معمول به آسانی بهبود می یابند.

زخم‌ داخل دهان از قبیل گاز گرفتگی میان غذا خوردن و آفت دهان است. مورد اول در لحظه درد دارد و به زودی خوب می‌شود؛ اما اگر زخم دهان شما از مورد دوم یعنی آفت باشد به شدت طول چند روز ممکن است درد ‌گیرد و حتی تا یک‌ ماه هم درمان نشود. در ادامه چند مورد از درمان‌های خانگی، علت به وجود آمدن و خطر زخم‌های دهانی را بررسی می‌کنیم.

کمبود کدام ویتامین باعث ایجاد آفت می شود؟

در چندین مطالعه اشاره شده است که زخم‌های شانکر زمانی که کمبود اسید فولیک، روی یا آهن در بدن انسان وجود دارد، ایجاد می‌شوند یا بیشتر تحریک می‌شوند. کمبود کلسیم نیز می تواند باعث ایجاد آفت شود، اما بیشتر از ایجاد آن، کمبود کلسیم می تواند وضعیت را بدتر کند.

علائم زیر معمولا همراه با زخم های آفت است:
احساس سوزش در داخل دهان
زخم(های) ریز زرد یا سفید در دهان
زخم یک مرز قرمز در اطراف خود دارد
تب
احساس تهوع
التهاب غدد لنفاوی

۱۰ علت شایع آفت دهان

قضاوت در مورد علت خاصی برای آفت ها دشوار است، اما آنها می توانند در زمان انتخاب خود ایجاد شوند. با این اوصاف، چند چیز وجود دارد که می تواند باعث ایجاد آفت شود. دفعه بعد که با زخم در دهان خود مواجه شدید، سعی کنید به خاطر بیاورید که چه چیزی ممکن است باعث ایجاد آن شده باشد تا بتوانید سریعاً تصمیم بگیرید که چه درمانی را ابتدا اعمال کنید.

کمبود آهن، روی، ویتامین B-۱۲ یا اسید فولیک
آسیب به دهان در اثر عمل دندانپزشکی
پروتزهای نامناسب یا بریس‌هایی که دائماً بافت‌های نرم دهان را لمس و تحریک می‌کنند.
بریدگی روی زبان یا گونه ها به دلیل گاز گرفتن
استفاده از خمیر دندان یا شستشوی دهانی حاوی سدیم لوریل سولفات
استرس و اضطراب
تغییرات هورمونی
واکنش آلرژیک
حساسیت به غذاهایی مانند آجیل، تخم مرغ، پنیر، مرکبات، مواد غذایی تند
ترک سیگار

علت به وجود آمدن آفت دهان

عبدالجواد رحیم‌پور دندانپزشک عمومی در خصوص عوامل ایجاد آفت دهان گفت: ضعیف شدن بدن بیمار، کم بود ویتامین B و استرس، پریدن ناگهانی از خواب و کم‌خوابی یا بدخوابی فشارهای روحی روانی از عوامل بروز آفت‌های دهان است. این ویروس‌ها در واقع در داخل دهان تمام افراد وجود دارد و تحریک آن‌ها موجب فعال شدن‌شان شده و باعث به وجود آمدن زخم‌هایی به نام آفت در دهان می‌شوند که غذا خوردن فرد را با مشکل مواجه می‌کند.

عضو هیات‌ مدیره انجمن دندانپزشکان ایران در خصوص عوامل ایجاد آفت دهان، بیان کرد: ضعیف شدن بدن بیمار، کم بود ویتامین B و استرس، پریدن ناگهانی از خواب و کم‌خوابی یا بدخوابی فشارهای روحی روانی از عوامل بروز آفت‌های دهان است.

این دندان‌پزشک در خصوص راه‌های پیشگیری از آفت دهان گفت: مصرف ویتامین B، حفظ بهداشت دهان و استفاده به‌موقع از نخ دندان و مسواک، استفاده از دهان‌شویه‌های مناسب و آب‌نمک از بروز این بیماری جلوگیری می‌کند.

هنوز علت مشخصی برای این بیماری کشف نشده است ولی خیلی از عوامل می‌توانند باعث بروز آن شوند. آفت دهان ویروسی نیست و بیشتر شبیه به یک واکنش خود ایمنی بدن است. در این مورد دکتر جونز می‌گوید: «سلول‌های سطحی دهان به شکل T در می‌آیند که نوعی ساختار شکنی در سطح سلول‌های دهانی به وجود می‌آورد و موجب آفت دهان می‌شوند». این بیماری در زن‌ها رایج‌تر است.

اینا کرن، دندان‌ پزشک شهر نیویورک، ۴ مورد را دلیل اصلی بروز آفت دهان می‌داند که از قبیل:

الف) گاهی اوقات این عارضه به دلیل اسیدی بودن مواد غذایی به وجود می‌آید.

ب) ممکن است به علت حساسیت به مواد تشکیل دهنده‌ی خمیر دندان جدید هم باشد.

ج)ترک یک‌دفعه‌ای سیگار به بدن شوک وارد می‌کند که ممکن است به آفت دهانی منجر شود.

د)استرس و نگرانی نیز می‌توانند دلیلی از این قبیل باشند.

آفت دهان چند روز طول میکشد؟

اکثر مردم در مقطعی از زندگی خود دچار آفت می شوند. این ضایعات کوچک و اغلب دردناک می توانند روی هر سطح مرطوب و گوشتی داخل دهان ظاهر شوند. این شامل گونه، زبان، سقف یا لثه است. به طور معمول، آفت‌ها در حدود دو تا سه هفته خود به خود بهبود می‌یابند.

دکتر رحیم پور،دندانپزشک ، در خصوص دوره درمان این بیماری گفت: دوره درمان این بیماری ۷ الی ۱۰ روز است؛ اما در مواقعی که شدت این بیماری زیاد و دردناک باشد، نیاز به دوره درمان چند ماهه دارد و فرد برای بهبود بیماری باید بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند.

آفت دهان، نشانه‌ی بیماری است؟

آفت دهان به هیج‌ وجه مسری نیست و از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا نمی‌کند. درست بر عکس تب‌خال که ریشه‌ی ویروسی دارد و قابل انتقال است. در هر دو مورد بهتر است سیستم ایمنی بدن را بالا ببرید. از ویتامین سی و گروه ویتامین ‌های بی در این زمینه استفاده کنید.

آفت دهان نشانه‌ی سیستم ایمنی پایین است و به ما این هشدار را می‌دهد که ممکن است خیلی راحت به بیماری‌های ویروسی و عفونت‌های دیگر نیز دچار شویم. پس بهتر است برای پیشگیری از این عارضه و دیگر بیماری‌های ویروسی و خود ایمنی از انواع ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و مواد معدنی استفاده کنیم.

محمدرضا صالحی متخصص بیماری‌های دهان و دندان با بیان اینکه آفت بیماری مربوط به سیستم دفاعی و ایمنی بدن است، اظهار کرد: علت آفت دهان هنوز ناشناخته است، اما ممکن است به دلیل مشکلات خود ایمنی ایجاد شود.

وی با بیان اینکه عملکرد سیستم دفاعی بدن در مقابل برخی ویروس‌ها یا عوامل ناشناخته دیگر که در بدن وجود دارد یا از بیرون وارد بدن می‌شود، موجب بروز آفت می‌شود، افزود: درمان آفت یک رویه پیچیده است و با توجه به علت آن متفاوت و معمولا دارای دوره‌ای یک هفته‌ای است.

بهترین دارو برای درمان آفت چیست؟

داکسی ساکلین : آنتی بیوتیک هایی مانند دهانشویه داکسی سایکلین ممکن است در مدیریت زخم های عود کننده افت مفید باشند. داکسی سایکلین خوراکی با دوز پایین نیز ممکن است به عنوان قرص مصرف شود. درمان طولانی مدت با آنتی بیوتیک برای زخم های آفت دهان ممکن است باعث برفک دهان یا عفونت های کاندیدیایی دهان شود.

لیدوکائین ویسکوز: لیدوکائین ویسکوز ۲% رایج ترین داروی تجویزی آفت است. این کار با بی‌حس کردن ناحیه دهان شما عمل می‌کند تا درد ناشی از زخم شانکر را احساس نکنید. این به صورت ژل است که می توانید مستقیماً روی زخم خود بمالید. اگر زخم های زیادی دارید، می توانید از آن به عنوان آبکش نیز استفاده کنید.

محمدرضا صالحی متخصص بیماری‌های دهان و دندان با اشاره به اینکه در آفت‌هایی با علل ژنتیکی یا استرس، کورتون‌ها در خط اول درمان هستند، خاطرنشان‌ کرد: نوع درمان آفت بر اساس عامل ایجاد کننده آن تجویز می‌شود و معمولا درمان‌هایی که برای این عارضه تجویز می‌شود برای کاهش درد و زخم است.

این متخصص بیماری‌های دهان و دندان با بیان اینکه در صورتی که علت آفت باکتری باشد باید از دهان شویه‌هایی که شامل مواد آنتی بیوتیک هستند استفاده شود، ادامه داد: برای نمونه برخی افراد به غذاهای تند، آجیل و مشتقات آن یا بادمجان حساسیت دارند که لازم است تا حد امکان از مصرف این دسته غذاها پرهیز کنند.

تتراساکلین : برای آفت که عفونی شده‌اند یا اگر دوباره عود می‌کنند، ممکن است نیاز به تجویز دارو باشد. دندانپزشک ممکن است سوسپانسیون تتراسایکلین (مایع) را تجویز کند. دارو را قبل از قورت دادن به مدت ۳ تا ۵ دقیقه داخل دهان خود بچرخانید. این درمان ممکن است برای کودکان مناسب نباشد زیرا تتراسایکلین می تواند به طور دائم دندان های در حال رشد را لکه دار کند.

آیا استرس می تواند باعث ایجاد آفت شود؟

اگرچه آفت دهان با آلرژی ها و تغییرات هورمونی مرتبط است، بسیاری از افرادی که مستعد ابتلا به آفت هستند متوجه می شوند که شیوع آن با استرس مرتبط است. ترکیبی از استرس عاطفی و خستگی می تواند طوفانی عالی برای ایجاد زخم های دهان باشد.

تاثیر چای سبز بر بهبودی آفت دهان

دارورسانی از طریق مخاط‌چسب، یکی از روش‌های نوین است که به علت توانایی چسبیدن و باقی‌ماندن بر سطح مخاط و آزادرسانی آهسته و پیوسته داروی موجود در خود، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. این روش به دلیل طولانی کردن زمان دارورسانی، تشکیل یک لایه نازک بر سطح مخاط، عدم شستشو، چرب نبودن و هدف قرار دادن بافت‌های آسیب‌دیده، روش مناسبی برای ارائه دارو در درمان آفت دهان محسوب می‌شود.

از آن‌جا که گیاه چای سبز اثرات آنتی‌اکسیدانی، آنتی باکتریال و ضدالتهابی قابل‌توجهی دارد، پژوهشگران دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمان، رفسنجان و ایران مطالعه‌ای را طراحی کردند و در آن تاثیر عصاره چای سبز را با سیستم دارورسانی مخاط چسب، بر روی التیام زخم‌های آفتی دهان، بررسی کردند.
عاتکه موقری‌پور و محمود شیخ فتح الهی به همراه همکارانشان، پژوهشگرانی بودند که در این مطالعه همکاری داشتند.

این مطالعه بر روی ۵۲ بیمار مبتلا به آفت دهان مراجعه‌کننده به دانشکده دندان‌پزشکی رفسنجان در سال‌های ۱۳۹۳-۱۳۹۴ انجام شد.
بیماران به طور تصادفی در دو گروه ۲۶ نفره قرار گرفتند و به یک گروه خمیر مخاط‌چسب حاوی عصاره چای سبز و به یک گروه خمیر مخاط‌چسب بدون دارو (به عنوان دارونما)، داده شد.

پس از ارائه آموزش‌های لازم، از بیماران خواسته شد که خمیر موردنظر را سه بار در روز (بعد از صبحانه، بعد از نهار و قبل خواب) بر روی زخم آفتی خود قرار داده و آن را برندارند تا جذب شود. برای اطمینان از تاثیر بیشتر دارو، به بیماران توصیه شد تا نیم ساعت پس از استفاده از دارو، از خوردن، آشامیدن و شستن دهان اجتناب کنند.

همه بیماران قبل از استفاده دارو معاینه شدند خصوصیات زخم‌ها توسط پژوهشگران ثبت شد. همچنین در روزهای اول، ششم و دهم بعد از استفاده از دارو نیز معاینه انجام شد و بزرگ‌ترین زخم اندازه‌گیری شد.همچنین شدت درد بیماران نیز در روزهای معاینه مورد بررسی قرار گرفت و از بیماران خواسته شد به شدت درد خود از صفر تا ۱۰ عدددهی کنند.

در روز دهم چنان‌چه بهبودی حاصل نشده بود، نتیجه گزارش شد. منظور از بهبودی، به پایان رسیدن درد و ناپدید شدن زخم بود. پس از انجام پژوهش، داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش‌های آماری تحلیل شدند.

نتایج بررسی‌ها نشان داد که خمیر مخاط‌چسب چای سبز بر میانگین اندازه ضایعات تاثیری نداشته ولی اثر آن بر شدت درد و دوره بهبودی بیماران معنی‌دار بوده است.

درمان‌های خانگی ساده برای بهبود آفت دهان

اگر لپ و زبان خود را گاز گرفته‌اید نیازی به درمان ندارید؛ زیرا که سلول‌های داخل دهان بیشترین درصد تکثیر را دارند و زخمی که بر اثر گاز گرفتگی باشد تا چند ساعت کاملا بهبود می‌یابد. اگر در لپ و زبان خود آفت زده‌اید بهتر است از الگوهای زیر پیروی کنید:

الف) آب و نمک: استفاده از آب نمک تعادل اسمزی داخل دهان را بر هم می‌زند و باعث می‌شود آب آفت دهان کشیده شود و زخم زودتر بهبود یابد.

ب) زرد چوبه و جوش شیرین: این دو ماده‌ی عفونت کش هستند که می‌توان به صورت مجزا یا با ترکیب آب و نمک استفاده شود که در درمان آفت دهان بسیار موثر هستند.

ج) محلول دهان‌شویه یا قطره: می‌توانید از داروخانه‌ها دهان‌شویه و قطره برای درمان آفت تهیه کنید که این مورد نیز بسیار موثر است.

آیا می توانم خمیر دندان را روی آفت ها بگذارم؟

هنگامی که صحبت از پیشگیری از آفت می شود، بسیاری از دندانپزشکان خمیر دندان مخصوص آفت دهان را توصیه می کنند. این خمیر دندان حاوی ماده شیمیایی به نام سدیم لوریل سولفات (SLS) نیست، که مشخص شده است در افرادی که مستعد ابتلا به آن ها هستند، باعث ایجاد آفت می شود.

آیا تخم مرغ برای آفت خوب است؟

به طور معمول، غذاهایی که اسیدی یا تند تر هستند باعث ایجاد آفت یا بدتر شدن آن می شوند. غذاهایی مانند لیمو، آناناس، سیب، گوجه فرنگی، توت فرنگی، شکلات، قهوه، تخم مرغ، آجیل و پنیر احتمالاً می توانند باعث ایجاد آفت شوند.

آیا استفاده از یخ به آفت کمک می کند؟

ساده ترین و سریع ترین راه برای تسکین درد آفت، نگه داشتن یک تکه یخ کوچک در دهان روی زخم است. این یک اثر بی حس کننده خفیف ایجاد می کند و التهاب را کاهش می دهد. یکی دیگر از درمان‌های خانگی آسان، شستشو با آب نمک گرم است.

عسل

عسل یکی از بهترین گزینه های طبیعی برای درمان شرایطی است که سلامت پوست را تحت تاثیر قرار می دهند. مطالعه ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که استفاده از عسل می تواند درد، اندازه و قرمزی ناشی از آفت های دهان را کاهش دهد. همچنین، این ماده به محافظت از بخش تحت تاثیر قرار گرفته در برابر عفونت کمک می کند. شما می توانید سه یا چهار بار در روز مقدار کمی عسل را روی بخش تحت تاثیر قرار گرفته بمالید.

روغن نارگیل

روغن نارگیل به واسطه کاربردهای مختلف پزشکی و آرایشی خود شناخته شده است و یک گزینه خوب دیگر برای درمان آفت های دهان محسوب می شود. خواص ضد میکروبی این روغن به مهار فعالیت باکتری ها و پیشگیری از عفونی شدن آفت های دهان کمک می کند.
شما می توانید مقداری پنبه را در روغن نارگیل فرو برده، سپس بخش تحت تاثیر قرار گرفته را به آرامی با آن پاک کنید. این کار را سه یا چهار بار در روز انجام دهید تا زمانی که زخم بهبود یابد.

هیدروژن پراکسید

استفاده موضعی از هیدروژن پراکسید می تواند به بهبود آفت های دهان و ضد عفونی کردن زخم کمک کند. به واسطه قدرت ضدعفونی کنندگی، هیدرژون پراکسید گزینه خوبی برای پیشگیری از تکثیر باکتری ها در محل تحت تاثیر قرار گرفته محسوب می شود.
به منظور استفاده از هیدروژن پراکسید برای درمان آفت های دهان ابتدا یک قاشق از هیدروژن پراکسید ۳% را در یک قاشق آب رقیق کرده سپس مقداری پنبه را در این ترکیب فرو برده و آن را روی آفت قرار دهید. این کار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید.
اگر زخم ها داخلی هستند، یک قاشق هیدروژن پراکسید را در نصف لیوان آب رقیق کنید. سپس، این ترکیب را برای دو دقیقه در دهان خود غرغره کرده و در نهایت آن را به بیرون تف کنید. این کار را سه بار در روز تکرار کنید.

بابونه

افزون بر کمک به درمان سریع‌تر آفت های دهان، بابونه می تواند تسکین آلرژی ها و آسیب دیدگی های پوست را تسریع کند. این گیاه حاوی آزولن (Azulene) و لوومنول (Levomenol) است که خواص ضد التهاب و ضد عفونی کننده به بابونه می بخشند.
ابتدا یک چای غلیظ بابونه آماده کنید.
سپس یک گاز یا مقداری پنبه تمیز را در این مایع فرو ببرید.
گاز یا پنبه را روی آفت دهان قرار داده و اجازه دهید پنج دقیقه به همان حالت باقی بماند.
همچنین، شما می توانید چای کیسه ای بابونه خیس شده را به طور مستقیم روی بخش تحت تاثیر قرار گرفته بگذارید.
این کار را دو یا چهار بار در روز انجام دهید.

ماست ساده

کارشناسان از دلیل دقیق بروز آفت های دهان آگاه نیستند. با این وجود، از عوامل موثر می توان به عفونت اچ. پیلوری و بیماری های التهابی در روده اشاره کرد. از این رو، مصرف و استفاده از ماست طبیعی می تواند به تسکین این شرایط کمک کند.

ماست ساده طبیعی حاوی پروبیوتیک ها و باکتری های زنده است که می توانند به مبارزه با عفونت اچ. پیلوری کمک کنند. همچنین، ماست به تنظیم pH پوست و کاهش خطر عفونت کمک می کند.
شما می توانید هر روز یک فنجان ماست ساده مصرف کنید.

همچنین، شما می توانید ماست را به طور مستقیم روی آفت قرار دهید. سپس، اجازه دهید برای مدتی به همان حالت باقی بماند، بدون این که در نهایت دهان خود را بشویید. این کار را سه بار در روز تکرار کنید.

شستشو با سرکه سیب

سرکه سیب می تواند بسیاری از مشکلات سلامتی را درمان کند، و یکی از آنها زخم های آفت است. باکتری هایی که زخم ها را دردناک می کنند را از بین می برد. همانطور که در بالا ذکر شد، غذاهای اسیدی می توانند آفت دهان را برای برخی افراد تحریک کنند، بنابراین باید با احتیاط از این درمان استفاده کنید.

نحوه استفاده:

۱ قاشق چایخوری سرکه سیب و یک فنجان آب را مخلوط کنید.
دهان خود را با این مخلوط به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه بشویید.
آن را تف کنید و دهان خود را بشویید.
این کار را چند بار در روز انجام دهید.
پس از استفاده از سرکه سیب دهان خود را کاملاً بشویید تا به مینای دندان خود آسیب نرسانید.

آیا موز برای آفت خوب است؟

میوه های اسیدی باعث استرس بافت دهان می شوند و می توانند التهاب لثه های شما را تشدید کنند. این امر مخصوصاً اگر دهان حساسی دارید صادق است. هر آبمیوه ای که با این میوه ها درست شود نیز همین اثر را خواهد داشت. برای تسکین آفت دهان موز، هندوانه و سیب میوه های خوبی برای خوردن هستند .

چرا آفت دهان من بهبود نمی یابد؟

اگر زخمی دارید که بعد از چند هفته بهبود نمی یابد یا بدتر می شود، به پزشک یا دندانپزشک خود مراجعه کنید. آنچه که به نظر می رسد یک آفت است در واقع می تواند سرطان دهان باشد. سرطان دهان همچنین می تواند باعث ایجاد زخم های کوچک سفید در داخل دهان شود. این ضایعات می توانند دردناک بوده و به تدریج ضخیم تر شوند.

راهکارهای طب سنتی برای درمان آفت دهان

یکی از ساده ترین راهکارهای طبیعی و خانگی برای درمان یا بهبود آفت دهان این است که قاشقی را در داخل یخچال قرار دهید و بعد از سرد شدن، آن را روی آفت بگذارید، این تکنیک کمک زیادی به تسکین درد و سوزش ناشی از آفت دهان در کودکان می کند.

برخی‌ها عقیده دارند ترکیب قره ‌قروت و عسل یا مزه مزه کردن رب انار در درمان آفت دهان معجزه خواهد کرد و برای انجام این کار لازم است تا آن را به شکل خمیر بر دهان آفت زده خود بگذارید.

همچنین برای بهبود درد و سوزش آفت دهانی می‌توانید دانه‌های سماق کوبیده نشده را در آب بجوشانید و بعد از صاف کردن محلول آن را به شکل دهانشویه استفاده کنید. به منظور تسکین آفت دهان می‌توانید گل‌گاوزبان خشک شده را به صورت پودر درآورده و آن را روی محل زخم بپاشید.

به گفته متخصصان طب سنتی عصاره یا جوشانده بابونه هم برای شستشوی دهان به منظور رفع آفت تاثیرگذار خواهد بود.

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر مواقع، آفت‌ها نشانه‌ای از مشکلات شدید سلامتی نیستند و بدون هیچ درمانی بهبود می‌یابند. اما اگر زخم ها بهتر نشدند یا به درمان های خانگی پاسخ ندادند، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید. اگر:

آفت دهان به طور منظم ایجاد می شود.
زخم هایی که بیش از ۳ هفته طول می کشد.
زخم ها خوردن و بلع را دشوار می کنند.
شما شروع به احساس بیماری کرده اید.
آفت دهان اغلب در یک دوره زمانی طولانی ایجاد می شود.

گاهی اوقات آفت می تواند نشانه ای از مشکلات سلامتی مانند بیماری های گوارشی باشد. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، به پزشک خود مراجعه کنید.

معده درد
تب
احساس ضعف به دلایل غیر قابل توضیح
سوزش در چشم
بثورات یا زخم در سایر قسمت های بدن
اگر ضایعات شما قرمز شده و باعث درد شده اند، عفونی شده اند.

منبع: سلامت نیوز